Een aantal dagen geleden werden er op een campus in California een aantal studenten met de grenzen van de Amerikaanse rechtstaat geconfronteerd. Die grenzen lagen echter binnen wat zij dachten dat hun recht was, de muur waar ze tegenop liepen werd getekend met een bus pepperspray van industriële grootte in de handen van Jeffrey, een officier van de campuspolitie. De rest van de eenheid stond in volle riotgear een paar stappen van hem verwijderd. ‘’Dont shoot students!’’, ‘’Don’t do it Jeffrey!’’, roepen een paar studenten als hij met rust over piepjonge Californische studenten stapt, zich omdraait en zijn recht op geweld uitoefent in hun gezicht. De mix van peper en chemicaliën komt uit de gigantische bus alsof het een brandblusser of een hogedrukspuit is, en de gezamenlijke wil van de studenten wordt in pijn geweekt totdat het aankomt op de individuele volharding. De mogelijkheid om te zien of degene naast je het volhoudt is weg: verdeel en overwin.
The New York Times schrijft een artikel dat duidelijk sympathiseert met de studenten, geshockt door het hysterische geschreeuw van het filmende meisje en de geweldloze betogers die duidelijk niet van plan zijn de politie uit te dagen, maar hun tenten willen opzetten op campus. Dit zijn studenten, veel blanke kinderen uit middenklasse families. Dat is een scenario dat voor de media en een groot deel van de middenklasse op veel sympathie kan rekenen.
Nadat de studenten verwijderd waren van het veld was de nasleep onvermijdelijk. Het aftreden van de rector wordt nu geëist en de officiers die over waren gegaan tot pepperspray worden voor onbepaalde tijd geschorst (maar doorbetaald). Het is duidelijk dat de studenten in hun recht waren om daar te zijn, op één detail na; ze blokkeerde de doorgang op een publiek terrein. Dat maakte de bezetting onwettelijk en handhaving van de wet door de politie geoorloofd. Het is dan ook dat detail dat de voor en tegenstanders van de bezetting splitst,ongeacht of je het eens bent met de Occupy beweging of niet.
Reacties bij het filmpje op Youtube laten de splitsing in een oogopslag zien. Het feit dat de jongeren de wet braken maakte ze vogelvrij voor de corrigerende kracht van de wet, volgens de ene helft. Wat zo wringt volgens het soort mensen dat applaudisserend reageert op dit soort handhaving is dat de studenten wisten wat er aan zou komen. Ze waren vier keer gewaarschuwd, en de officiers lieten duidelijk vele malen schuddend de bussen pepperspray zien als waarschuwing. Als je dan toch blijft zitten, stap je buiten de wet en verdien je het. Een tweede tendens dat speelt bij deze reacties is dat ze dit soort bezettingen zien als een hindering van de meerderheid door een minderheid. Gezien we in een democratie leven, doet de campuspolitie niets meer dan de meerderheid dienen: ‘’to protect and to serve’’. Vandaar dat Occupy de slogan ‘’we are the 99 procent’’ heeft toegeëigend.
Alhoewel er geen innovatie prijzen zijn te winnen voor dit soort observaties, is het niet verzonnen dat er iets wringt. Die wrang hebben we gedurende de onafhankelijkheidsstrijd in India in de jaren veertig en de ‘civil rights movement’ in de jaren zestig ondergebracht in het concept ‘burgelijke ongehoorzaamheid’. Een begrip dat burgers het recht geeft binnen redelijke gronden buiten de wet te stappen om de aandacht te trekken voor hun boodschap. Burgelijke ongehoorzaamheid is een grijs gebied. Autoriteiten tolereren, als een vorm van nostalgie, burgers die zich niet aan de wet houden; totdat het ongemakkelijk wordt, de beweging begint te hinderen en de samenleving weer verder moet. De gratie van de nostalgie verdwijnt dan snel, en de autoriteiten zijn weer terug bij de regels, met alle gevolgen van dien; hoe onbelangrijk de regel ook is. Een voorbeeld is het opbreken van Occupy Wall Street, dat gerechtvaardigd werd door de definitie van een openbaar park (moet ten alle tijden toegankelijk zijn voor iedereen). Dit nadat de stad New York zelf de demonstranten had gevraagd zich te verplaatsen naar het desbetreffende park. Het gebruik van pepperspray is een stap verder in de ontwikkeling waarin geweld wordt genormaliseerd en verborgen. Wapens zoals pepperspray en tasers lijken meer humaan dan traditionele vormen zoals een charge door de politie. Ze vermijden bloed en gebroken botten (datgene dat het meest aanslaat in de media) maar zijn niet per se minder pijnlijk. Noch zijn ze minder effectief in het opbreken van een demonstratie. Dit is goed omdat openlijk geweld door de politie onvermijdelijk leidt tot een verharding van de samenleving, maar slecht omdat het de autoriteiten in een gedemocratiseerde media samenleving de capabiliteit geeft om geweld te gebruiken, en weer het laatste woord te hebben.
Het is moeilijk om te kiezen wiens kant je wilt staan, als beiden een uitzichtloos spel spelen. Het feit dat pepperspray een verborgen vorm van geweld is laat agenten schijnbaar eerder overgaan tot geweld dan het nu zou moeten zijn; nu we leven in een tijd die de jaren zestig doorleefd heeft, een tijd waarin de gevolgen van politiegeweld slechts een muisklik verwijderd zijn van onze netvliezen. Het feit dat geweld verontwaardigt is voor de politie en de autoriteiten blijkbaar alleen onhandig. Als het makkelijker kon zouden ze het doen, en dat doen ze. Dankzij deze ontwikkeling zijn protesten zoals het protest van de Californische studenten niet meer dan ongeautoriseerde evenementen bij gratie van nostalgie. De verontwaardiging die wordt opgewekt en het vingerwijzen takelt af tot niet meer dan een spel. Toch ben ik er van overtuigd dat bewegingen zoals deze het gevolg zijn van een gevoel van onmacht binnen het democratische en moderne kapitalistische systeem dat reëel is. Maar burgelijke ongehoorzaamheid is zijn kracht kwijt. Wat Occupy ook wil bereiken, een groot verhaal, of ‘grand narrative’ met meeslepende retoriek zal nodig zijn om een verschil te maken. Zie Martin Luther King en Gandhi. Dit gat van onvrede wordt terwijl je dit leest al gedicht door ‘grassroots’ bewegingen zoals de Tea Party. Het is geen kleine opdracht om een groot verhaal te vinden in een verdeelde wereld.
michaelroyall. blog. 